ارزیابی صفات فنولوژیکی و برخی خصوصیات مهم زراعی ارقام سویا تحت تاریخ های مختلف کاشت در منطقه اردبیل

این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل در سال 1388 به مرحله اجرا درآمد. در این آزمایش عامل اول تاریخ کاشت، شامل چهار سطح ( 6، 15، 25 خرداد و 5 تیر) و عامل دوم شامل رقم ویلیامز و لاین l17 سویا بود. نتایج نشان داد که بین تاریخ های مختلف کاشت از نظر صفاتی چون ارتفاع اولین گره باردار از سطح زمین، شاخص برداشت، روز از کاشت تا اولین گلدهی،  روز از کاشت تا 50% گلدهی، روز از کاشت تا اولین غلاف دهی، روز از کاشت تا 50% غلاف دهی، عملکرد دانه، عملکرد تک بوته، عملکرد روغن،  درصد روغن و درصد  پروتئین اختلاف معنی داری وجود داشت. اثر متقابل تاریخ کاشت با رقم برای صفات مورد ارزیابی معنی دار نبود. تاریخ های کاشت 6 و 15 خرداد از نظر صفات ارتفاع اولین گره باردار از سطح زمین، شاخص برداشت، روز از کاشت تا اولین گلدهی، روز از کاشت تا 50% گلدهی، روز از کاشت تا اولین غلاف دهی، درصد روغن و پروتئین در یک گروه قرار گرفتند. در ضمن، ارزش  صفات مذکور در تاریخ های مختلف کاشت بیشترین مقادیر را نشان دادند. از نظر عملکرد تک بوته، عملکرد نهایی، روز از کاشت تا 50% غلاف دهی و نیز عملکرد روغن تاریخ کاشت 6 خرداد بالاترین مقدار را نشان داد. نتایج نشان دادکه در منطقه اردبیل با تاخیر در کاشت سویا به دلیل برخورد با شرایط نا مناسب، گیاه به پتانسیل بالقوه تولید خود نمی رسد و عملکرد محصول کاهش می یابد. از این رو تاریخ کاشت 6 خرداد برای کاشت سویا در اقلیم سردسیر اردبیل مناسب تر از سایرتاریخ های کاشت بود.